Van Kalesi'nin kökenleri, Demir Çağı'nda (M.Ö. 9. - 6. yüzyıllar) bölgede gelişen Urartu uygarlığına kadar uzanmaktadır. Kale, Van kenti ve çevresine hakim bir tepe üzerinde savunma yapısı olarak inşa edilmiştir. Urartu Krallığı'na başkentlik yapmış ve krallığın siyasi ve kültürel merkezinin korunmasında hayati bir rol oynamıştır.